حِجر بن عَدی کندی از افراد سرشناس دوره آغازین شیعه بود. وی در جنگ صفین از سوی علی (امام اول شیعیان) فرمانده قبیله کنده بود و در جنگ نهروان فرماندهی پهلوی چپ لشکر علی را بر عهده داشت. وی همچنین از یاران حسن بن علی، دومین امام شیعیان بود.
حجر بن عدی تابعی یا صحابه
صحابه کسانی هستند که شخصاً محمد پیامبر اسلام را دیدهاند و در زمان حیات او اسلام آوردهاند. اما تابعی کسی است که اصحاب محمد را دیده و نه خود محمد را. برخی از علماء چون محمد بن اسماعیل بخاری، ابی حاتم رازی، ابن حبان و ابن سعد و خلیفه بن خیاط معتقد بودند که حجر بن عدی از صحابه نیست، بلکه تابعی است این در حالی است که کتب معتبر تراجم و رجال همانند طبقات ابن سعد،اسدالغابه، اصابه،استیعاب، مستدرک حاکم،سیر اعلام النبلاء ،تاربخ ابن کثیر،تاریخ الاسلام ذهبی او را صحابی بزرگ پیامبر می دانند. [ر.ک به کتاب عبدالله بن سبا نوشته ی علامه عسکری ص733 ]. آن چیزی هم که معلوم است نقش حجر در زمان خلفای نخسیتن پررنگ و مشخص میباشد.
شهادت حجر بن عدی
معاویه ابن ابوسفیان در زمان حضرت علی (ع) برخی از شیعبان معترض به خود من جمله حجر بن عدی را به قتل رسانید. عده ای نیز معتقدند که پس از شهادت امام مجتبی علیه السلام و رفت و آمد بزرگان عراق و اشراف حجاز با امام حسین علیه السلام دستنشاندگان معاویه به دستور او سختگیری بیشتری نسبت به شیعیان، بهخصوص شیعیان کوفه میکردند و بعضی از چهره های سرشناس شیعه را به بهانه های پوچ و بی اساس به قتل میرساندند. یکی از آنان حجربن عدی کندی بود.
دیدگاه اهل سنت و اهل تشیع نسبت به حجر بن عدی
اهل سنت به دلیل اینکه او تابعی است و نه از صحابه حضرت محمد(صلّی الله علیه وآله وسلۀم ) نظر مثبتی به وی ندارند. ولی شیعیان به دلیل همراهی او با امام علی علیه السلام و مبارزه با معاویه برای او حرمت بالایی قائل هستند.
تاثیر شهادت حجر
شهادت حجر تأثیر بسیاری بر روحیه مردم گذاشت و موج نفرت از خاندان اموی سراسر جامعه اسلامی را فرا گرفت، به طوری که عایشه هنگامی که در مراسم حج با معاویه ملاقات کرد، به او گفت:« چرا حجر و یاران او را کشتی و از خود شکیبایی نشان ندادی؟ از رسول خدا شنیدم که فرمود در « مرج عذراء » جماعتی کشته می شوند که فرشتگان آسمان از کشته شدن آنها خشمگین خواهند شد.»معاویه برای این که عمل خود را توجیه کند گفت:« در آن زمان هیچ مرد عاقل و کاردانی نزد من نبود تا مرا از این کار باز دارد.»گفتهاند که حجر مستجاب الدعوه بود.